Fed hạ lãi suất giữa lúc thiếu dữ liệu kinh tế, tuyên bố thời điểm kết thúc chương trình thắt chặt định lượng

Fed hạ lãi suất

1h sáng ngày 30/10 (theo giờ Việt Nam), Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) quyết định giảm lãi suất lần thứ hai liên tiếp trong năm, một động thái được giới đầu tư dự đoán trước dù nền kinh tế hiện thiếu dữ liệu cập nhật do Chính phủ Mỹ tạm thời đóng cửa.

Bên cạnh việc cắt giảm lãi suất, Fed cũng thông báo sẽ chấm dứt chương trình thắt chặt định lượng (QT) kể từ ngày 1/12 tới. Với tỷ lệ biểu quyết 10-2, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) đã hạ lãi suất xuống mức 3,75% - 4%.

Thống đốc Stephen Miran tiếp tục bỏ phiếu phản đối, cho rằng Fed nên hành động mạnh tay hơn với mức cắt giảm 0,5 điểm phần trăm. Trong khi đó, Chủ tịch Fed khu vực St. Louis, Jeffrey Schmid, cũng phản đối nhưng với lý do ngược lại - ông cho rằng Fed không nên cắt giảm lãi suất vào thời điểm này.

Quyết định này có tác động rộng lớn khi lãi suất chuẩn của Fed định hình lãi suất cho nhiều sản phẩm tài chính tiêu dùng như vay mua ô tô, vay thế chấp và thẻ tín dụng.

Đáng chú ý, quyết định cắt giảm được đưa ra trong bối cảnh Fed gần như vận hành trong trạng thái thiếu dữ liệu định hướng về nền kinh tế.

Chủ tịch Fed Jerome Powell

Ngoài chỉ số giá tiêu dùng (CPI) công bố tuần trước, Chính phủ Mỹ đã đình chỉ hầu hết các hoạt động thu thập và công bố dữ liệu, khiến nhiều chỉ số quan trọng như tăng trưởng việc làm phi nông nghiệp, doanh số bán lẻ và hàng loạt số liệu vĩ mô khác không được cập nhật.

Trong tuyên bố sau cuộc họp, FOMC thừa nhận sự bất định do thiếu dữ liệu, đồng thời điều chỉnh cách mô tả tình hình kinh tế tổng thể. “Các chỉ báo hiện có cho thấy hoạt động kinh tế đang mở rộng với tốc độ vừa phải. Tăng trưởng việc làm đã chậm lại trong năm nay, tỷ lệ thất nghiệp tăng nhẹ nhưng vẫn ở mức thấp đến hết tháng 8; các chỉ số gần đây phù hợp với xu hướng này. Lạm phát đã tăng trở lại so với đầu năm và vẫn ở mức tương đối cao”, tuyên bố nêu rõ.

Những thay đổi này cho thấy Fed đánh giá thận trọng hơn về triển vọng tăng trưởng, khác với nhận định hồi tháng 9 rằng “hoạt động kinh tế đã chậm lại”. FOMC cũng bày tỏ lo ngại ngày càng tăng về thị trường lao động, cho biết “rủi ro đối với việc làm đã tăng lên trong những tháng gần đây”.

Ngay cả trước khi Chính phủ đóng cửa, các dấu hiệu đã cho thấy tốc độ tuyển dụng chững lại, dù sa thải vẫn ở mức thấp. Trong khi đó, lạm phát vẫn cao hơn đáng kể so với mục tiêu 2% của Fed.

Báo cáo CPI gần đây cho thấy lạm phát hàng năm ở mức 3%, chịu tác động từ giá năng lượng tăng cùng một số mặt hàng bị ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp bởi thuế quan của chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Fed luôn cố gắng cân bằng giữa toàn dụng lao động và ổn định giá cả. Tuy nhiên, gần đây các quan chức cho rằng rủi ro từ thị trường việc làm đang nổi lên rõ hơn.

Kết thúc chương trình QT

Bên cạnh quyết định lãi suất, Fed còn thông báo kết thúc quá trình giảm lượng trái phiếu nắm giữ trong bảng cân đối 6,6 nghìn tỷ USD của Ngân hàng Trung ương.

Chương trình thắt chặt định lượng (QT) đã giúp Fed cắt giảm khoảng 2,3 nghìn tỷ USD từ danh mục trái phiếu Kho bạc và chứng khoán thế chấp. Trong quá trình này, Fed không tái đầu tư toàn bộ tiền thu được từ các chứng khoán đáo hạn mà cho phép một phần giá trị tự động rút khỏi bảng cân đối theo mức giới hạn hàng tháng.

Tuy nhiên, những tín hiệu thắt chặt thanh khoản trên thị trường cho vay ngắn hạn gần đây đang khiến giới chức Fed lo ngại rằng việc thu hẹp bảng cân đối có thể đã tiến xa hơn mức cần thiết.

Một ghi chú đi kèm quyết định cho biết, Fed sẽ tái đầu tư nguồn tiền thu được từ chứng khoán đáo hạn thành trái phiếu ngắn hạn, qua đó rút ngắn kỳ hạn bình quân của danh mục tài sản nắm giữ. Trước đây, Fed thường tái đầu tư vào các chứng khoán có kỳ hạn tương đương với các tài sản đáo hạn.

Thị trường tài chính đã dự đoán Fed sẽ chấm dứt QT vào tháng 10 hoặc cuối năm nay. Trong giai đoạn đại dịch Covid-19, Fed từng mở rộng mạnh bảng cân đối, từ hơn 4 nghìn tỷ USD lên gần 9 nghìn tỷ USD. Chủ tịch Fed Jerome Powell từng khẳng định việc thu hẹp là cần thiết, nhưng không kỳ vọng bảng cân đối sẽ trở về mức trước đại dịch.

Chuyên gia Krishna Guha của Evercore ISI nhận định, Fed thậm chí có thể khởi động lại chương trình mua tài sản sớm nhất vào năm 2026 để “phục vụ nhu cầu tăng trưởng tự nhiên” trong bối cảnh điều kiện thị trường thay đổi.

Việc Fed nới lỏng chính sách tiền tệ trong khi nền kinh tế vẫn tăng trưởng và thị trường chứng khoán đang ở vùng đỉnh là điều hiếm gặp. Dù biến động, các chỉ số chính của Phố Wall vẫn liên tục lập kỷ lục mới, nhờ cổ phiếu công nghệ lớn và mùa lợi nhuận doanh nghiệp khả quan.

Lịch sử cho thấy, thị trường chứng khoán thường tiếp tục tăng trưởng khi Fed cắt giảm lãi suất trong những bối cảnh tương tự. Tuy nhiên, chính sách tiền tệ nới lỏng cũng ẩn chứa nguy cơ khiến lạm phát gia tăng trở lại - tình huống từng khiến Fed trong quá khứ phải triển khai nhiều đợt nâng lãi suất mạnh mẽ nhằm kiểm soát áp lực giá cả và ổn định kinh tế vĩ mô.

Tham khảo CNBC