Việt Nam đã sẵn sàng bước vào giai đoạn thúc đẩy triển khai mạnh mẽ các dự án PPP có tính lan tỏa ca

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Tài chính Trần Quốc Phương nêu rõ, trong bối cảnh Việt Nam hướng tới mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, nhu cầu phát triển cơ sở hạ tầng hiện đại là rất lớn. Nguồn lực công hiện mới đáp ứng một phần nhu cầu; do đó, việc huy động khu vực tư nhân là yêu cầu tất yếu.

 Thứ trưởng Tài chính Trần Quốc Phương 

Trong những năm qua, khuôn khổ chính sách về PPP đã liên tục được hoàn thiện. Việc sửa đổi Luật PPP và các nghị định liên quan đã mở rộng tối đa lĩnh vực đầu tư theo phương thức PPP, tăng tính linh hoạt trong cơ chế tài chính - chia sẻ rủi ro, đồng thời rút gọn quy trình để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư.

"Sau giai đoạn nỗ lực hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, Việt Nam đã sẵn sàng bước vào giai đoạn thúc đẩy triển khai mạnh mẽ các dự án PPP có tính lan tỏa cao", Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh.

Với chủ đề "Hợp tác - Đổi mới - Hiệu quả", Đối thoại cấp cao về PPP năm nay được thiết kế nhằm thảo luận về các lĩnh vực ưu tiên, phản ánh nhu cầu thực tiễn và xu hướng hợp tác giữa Nhà nước - đối tác phát triển - doanh nghiệp, tập trung vào 3 nhóm chính: lĩnh vực giao thông, lĩnh vực giao thông đô thị tích hợp phát triển đô thị (TOD), lĩnh vực đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và hạ tầng xã hội.

Về lĩnh vực giao thông, Thứ trưởng Tài chính khẳng định đây là trụ cột của chương trình PPP có nhu cầu vốn cao và khả năng thu hút nhà đầu tư mạnh nhất, từ đường bộ cao tốc, cảng biển, sân bay đến hạ tầng kết nối liên vùng. Việc triển khai PPP trong lĩnh vực giao thông giúp đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, chia sẻ rủi ro hợp lý giữa Nhà nước và doanh nghiệp, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý, vận hành theo chuẩn quốc tế. Đây cũng là lĩnh vực được kỳ vọng tạo động lực lan tỏa mạnh mẽ cho tăng trưởng kinh tế và phát triển vùng.

Với lĩnh vực giao thông đô thị tích hợp phát triển đô thị (TOD), Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, hiện nay, các đô thị lớn của Việt Nam đang đối mặt với nhu cầu cải thiện hạ tầng, phát triển các tuyến metro, hệ thống vận tải công cộng và kết nối đô thị thông minh. Đây là một trong những lĩnh vực quan trọng, cần nghiên cứu, xây dựng các giải pháp bền vững để triển khai hạ tầng đô thị quy mô lớn, đồng thời có cơ chế huy động vốn thông qua khai thác quỹ đất và giá trị gia tăng.

Liên quan lĩnh vực đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và hạ tầng xã hội, trong tầm nhìn phát triển của Việt Nam, đổi mới sáng tạo đã được khẳng định là một trụ cột chiến lược thông qua Nghị quyết 57-NQ/TW. Đây là nhóm lĩnh vực mới, nhưng có tiềm năng tạo đột phá với các mô hình như hạ tầng số phục vụ quản trị quốc gia và dịch vụ công; hợp tác 3 bên giữa nhà nước - doanh nghiệp - viện, trường. Thời gian tới, Việt Nam mong muốn thúc đẩy các mô hình PPP sáng tạo, phù hợp xu thế phát triển kinh tế số.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương bày tỏ tin tưởng, những nội dung trao đổi tại Đối thoại ngày hôm nay sẽ góp phần quan trọng vào hiện thực hóa khung pháp lý về PPP bảo đảm triển khai dự án một cách thực chất, hiệu quả và đáp ứng yêu cầu huy động mọi nguồn lực cho phát triển trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Chia sẻ tại buổi đối thoại, ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam nhấn mạnh, trong 15 năm qua, Việt Nam đã đạt được nhiều bước tiến đáng ghi nhận trong xây dựng nền tảng pháp lý và thể chế cho PPP.

Các đại biểu tham dự chương trình

Trong đó, Luật PPP năm 2020 là cột mốc quan trọng, hợp nhất toàn bộ các văn bản pháp lý trước đó vào một văn bản thống nhất. Những sửa đổi gần đây vào các năm 2024 và 2025 cho thấy quyết tâm của Chính phủ trong việc tiếp tục hoàn thiện hệ thống và phản ánh kinh nghiệm triển khai thực tế.

Khẳng định đây là một hành trình dài và đã tạo nền tảng để Việt Nam có thể triển khai PPP theo hướng chiến lược và nhất quán hơn, song ông Shantanu Chakraborty cho rằng Việt Nam còn nhiều việc phải làm để có thể đưa ra thị trường số lượng đáng kể các dự án thực sự khả thi và có khả năng vay được vốn từ các tổ chức tín dụng.

Chuyên gia của ADB nêu một số thách thức nổi bật như: năng lực chuẩn bị dự án cần được cải thiện đáng kể; phân bổ rủi ro vẫn là vấn đề lớn đối với nhà đầu tư và các tổ chức cho vay; các lựa chọn tài chính dài hạn cho hạ tầng có vòng đời lớn vẫn còn hạn chế; việc lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức cạnh tranh còn hạn chế. Đặc biệt, các lĩnh vực mới như chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, khoa học-công nghệ và hạ tầng xã hội đòi hỏi các mô hình chính sách và hợp tác cập nhật, phù hợp với đặc thù riêng.

Tuy nhiên, ông cho rằng, những thách thức này không có gì bất thường và là điều quốc gia nào cũng gặp phải khi chuyển từ thiết kế chính sách sang triển khai trên quy mô lớn. Với sự hợp tác liên tục, Việt Nam hoàn toàn có thể vượt qua và thu hút nhiều hơn nữa dòng vốn đầu tư tư nhân trong những năm tới.

"Trong hành trình phát triển của Việt Nam, PPP sẽ đóng vai trò ngày càng quan trọng để cung cấp hệ thống hạ tầng hiện đại, bền vững và có khả năng chống chịu cao. Điều này đòi hỏi sự lãnh đạo mạnh mẽ, thể chế vững chắc, dự án được chuẩn bị tốt và quan hệ đối tác tin cậy. ADB cam kết tiếp tục hỗ trợ Việt Nam xây dựng một hệ sinh thái PPP minh bạch, hiệu quả và đổi mới sáng tạo", ông Shantanu Chakraborty nhấn mạnh.