Bỏ đề xuất áp thuế 20% với lãi bán chứng khoán

Tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) mới nhất vừa gửi Bộ Tư pháp thẩm định, Bộ Tài chính đã chốt phương án đề xuất mức thuế suất thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với thu nhập từ chuyển nhượng vốn và chuyển nhượng chứng khoán. Theo đó, Bộ Tài chính rút lại đề xuất áp thuế 20% trên phần lãi khi bán chứng khoán. Thay vào đó, cơ quan quản lý sẽ tính thuế như quy định hiện hành, tức là thu thuế 0,1% trên giá chuyển nhượng từng lần.

Với chuyển nhượng vốn, cơ quan này vẫn đề xuất tính thuế 20% trên thu nhập tính thuế theo từng lần. Trường hợp không xác định được giá mua và chi phí, người bán sẽ chịu mức thuế suất 2%.

Bộ Tài chính cho biết, Khoản 4 Điều 3, Điều 13, Khoản 2 Điều 21, Điều 23 Luật Thuế TNCN quy định: Thu nhập từ chuyền nhượng vốn, bao gồm: Thu nhập từ chuyển nhượng phần vốn trong các tổ chức kinh tế; Thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán; Thu nhập từ chuyển nhượng vốn dưới các hình thức khác.

Đối với hoạt động chuyển nhượng vốn của cá nhân cư trú áp dụng thuế suất 20% trên thu nhập chịu thuế từng lần chuyển nhượng. Thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng vốn được xác định bằng giá bán trừ giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan đến việc tạo ra thu nhập từ chuyển nhượng vốn.

Đối với hoạt động chuyển nhượng chứng khoán và chuyền nhượng vốn của cá nhân không cư trú áp dụng thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng từng lần. Thời điểm xác định thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng vốn là thời điểm giao dịch chuyển nhượng vốn hoàn thành theo quy định của pháp luật.

Trước đó, hồi tháng 7, Bộ Tài chính đề xuất cá nhân chuyển nhượng chứng khoán sẽ chịu mức thuế suất 20% trên thu nhập tính thuế - xác định bằng giá bán trừ giá mua và các khoản chi phí hợp lý. Nếu không xác định được giá mua và chi phí, số thuế sẽ bằng tỷ lệ 0,1% nhân với giá bán chứng khoán theo từng lần, tức theo quy định hiện hành.

Thực tế, Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, hiệu lực từ 2009, quy định hai phương pháp thu thuế với chuyển nhượng chứng khoán. Trong đó trường hợp áp thuế trên thu nhập với kỳ tính thuế theo năm, cá nhân tạm nộp thuế 0,1% trên giá bán từng lần và cuối năm được trừ số thuế này khi quyết toán. Trường hợp không xác định được giá vốn và các chi phí liên quan, họ nộp thuế 0,1% trên giá bán từng lần và không phải quyết toán khi hết năm.

Từ năm 2013, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều các luật về thuế (Luật số 71/2014) quy định thống nhất một phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân với chuyển nhượng chứng khoán là theo thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng từng lần. Song, việc thu thuế kể cả trường hợp bị lỗ được nhiều ý kiến đánh giá là chưa phù hợp. Do đó, giới chuyên môn nhiều lần kiến nghị nhà điều hành cần xác định phương pháp thu thuế trên thu nhập của cá nhân, có lãi mới phải nộp thuế.

Phương án chỉ áp thuế khi đầu tư chứng khoán có lãi trước đó của Bộ Tài chính được chuyên gia đánh giá là công bằng nhưng mức thuế suất 20% lại cao hơn nhiều nước đang áp dụng. Giới phân tích cũng cho rằng nhà điều hành cần xây dựng lộ trình 3-5 năm chuyển sang thuế theo lãi thực tế, song song đầu tư hệ thống hạ tầng dữ liệu tài khoản chứng khoán quốc gia - kết nối ngân hàng, sàn giao dịch và cơ quan thuế.